صحافی که به انگلیسی “Book Binding” نامیده میشود، یکی از اجزای اصلی تشکیل‌دهنده کتاب می‌باشد. صحافی انواع مختلفی دارد، از جمله 2 مدل پرکاربرد آن، صحافی جلد نرم و صحافی جلد سخت می‌باشد. صحافی در گذشته بسیار ساده بود و از نخ برای چسباندن برگه‌های کتاب‌ها استفاده می‌شد. اما امروزه، صحافی‌های جدیدی وجود دارند که در سبک‌های نوینی ارائه شده‌اند. انتخاب صحافی مناسب برای چسباندن قطعات کتاب، موضوع مهمی است که در ادامه به آن می‌پردازیم.”
صحافی بیشتر در کتاب کاربرد دارد و انواع صحافی کتاب شامل؛
- صحافی جلد نرم
- صحافی جلد سخت
- صحافی منگنه
- صحافی فنر
صحافی جلد نرم
صحافی جلد نرم از یک جلد ساخته شده است که از کاغذهای گلاسه با وزن بالا (حداقل ۱۳۰ گرم) و چسب تشکیل شده است. این صحافی به وسیله دستگاه‌های چسب گرم به صورت دستی انجام میشود. در این فرآیند، برگه‌های کاغذ به ترتیب در یک شیار قرار می‌گیرند و دستگاه این برگه‌ها را به صورت محکم در نگه می‌دارد. سپس جلد کتاب در قسمت دیگر قرار می‌گیرد و وسط آن که دستگاه چسب گرم را تزریق می‌کند، تنظیم میشود.
دستگاه صحافی جلد نرم به طور اتوماتیک کاغذها را چسب می‌زند و در وسط جلد قرار می‌دهد. در نهایت، با استفاده از دستگاه‌های برش، اضافات جلد کتاب برش می‌خورند و یک کتاب با صحافی جلد نرم به اپراتور تحویل داده میشود. این فرآیند تقریباً ۵ دقیقه به ازای هر کتاب طول می‌کشد.
صحافی جلد سخت
صحافی جلد سخت انواع مختلفی دارد که زمان بیشتری نسبت به صحافی جلد نرم را می‌طلبد. این نوع صحافی شامل یک جلد ضخیم است که می‌تواند بر روی کارتن یا مواد مشابه چسبیده شود. این نوع صحافی بخاطر قسمت میانی کتاب که به وسیله نخ‌ها به شکل‌های مختلف چسبیده میشود، ضخیم است. در این فرآیند نیز از چسب استفاده میشود، اما به شکل صحافی جلد نرم نیست.
صحافی جلد سخت عمر بیشتری نسبت به دیگر انواع صحافی دارد و کیفیت و ظاهر زیباتری دارد. همچنین استفاده از کتاب را راحت‌تر می‌کند، چرا که می‌توان کتاب را به راحتی ۱۸۰ درجه باز کرد.
صحافی منگنه
صحافی منگنه با استفاده از دستگاه‌های منگنه بزرگ انجام میشود. در این فرآیند، برگه‌های کتاب به دو شکل مختلف برای صحافی منگنه چاپ می‌شوند.
در روش اول، برگه‌های کتاب به صورت هر ۴ صفحه در یک برگه کاغذ ۲ رو چاپ می‌شوند و در نهایت جلد را قرار داده و از وسط کتاب منگنه میشود. این روش بیشتر در کتاب‌های بزرگ مانند سایزهای رحلی و A4 استفاده میشود. اکثر کتاب‌های درسی با تعداد برگه‌های کم از این نوع صحافی استفاده می‌کنند.
روش دوم، برگه‌های کتاب به صورت هر ۲ صفحه در یک برگه کاغذ پشت و رو چاپ می‌شوند و در نهایت جلد را قرار داده و با استفاده از دستگاه‌های منگنه قوی‌تری، منگنه میشود.
صحافی منگنه عمر مفید کمتری نسبت به صحافی جلد نرم یا جلد سخت دارد. زیرا منگنه پایداری زیادی ندارد و ممکن است برگه‌ها با کمی کشیده شدن یا باز کردن کتاب در ۱۸۰ درجه از منگنه جدا شوند.
صحافی فنر
صحافی فنر به طور گسترده در جزوه‌ها، تحقیقات درسی، پایان نامه ها، و موارد مشابه مورد استفاده قرار می‌گیرد. بی‌تردید باید توجه داشت که بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان از این نوع صحافی برای افزایش راحتی و ملموس کردن کتاب‌های درسی خود استفاده می‌کنند. صحافی فنر ویژگی‌هایی دارد که می‌تواند برگه‌های کتاب را به راحتی تنظیم کند و از برگه‌های سفید برای چک نویسی هم استفاده کند.
اهمیت استفاده از فنر مناسب در صحافی فنر نباید دست‌کم شناخته شود. بهتر است از فنرهای آهنی استفاده کرد، زیرا فنرهای پلاستیکی ممکن است شکسته شوند و باعث از بین رفتن شکل کتاب شوند. مگر اینکه فنرهای پلاستیکی با کیفیت باشند. صحافی فنر را می‌توانید در لوازم تحریر، مغازه‌های چاپ دیجیتال و کافه‌نت‌ها پیدا کنید.
صحافی فنر به خصوص در پایه‌های ابتدایی (از یکم تا ششم) به شدت مورد توجه قرار دارد. در ابتدای سال تحصیلی، اکثر والدین تلاش می‌کنند تا با مراجعه به مراکزی که دستگاه‌های فنر و برش دارند، کتاب‌های درسی فرزندان خود را به این روش صحافی کنند.
مزایای صحافی فنر
- خرچش کتاب در 360 درجه
- اضافه کردن برگه در کتاب
- کم و زیاد کردن تعداد برگه ها
- اضافه کردن تلق پلاستیکی برای محافظت از جلد
- تبدیل کردن یک کتاب به چند کتاب یا برعکس
- تعویض راحت و ساده‌ی فنر در صورت شکستن یا خراب شدن
کدام صحافی برای کتاب مناسب تر است؟
برای جواب دادن به سوال ” کدام صحافی برای کتاب مناسب تر است؟ ” باید اول به قطع کتاب و تعداد برگه های کتاب نگریست، برای کتاب های سایز بزرگ بهتر است از صحافی های منگنه در وسط کتاب و صحافی جلد سخت استفاده شود، و برای کتاب هایی در قطع رقعی و رقعی جیبی یا اروپایی عموما از صحافی شومیز استفاده میشود، همچنین در کتاب های کوچک تر و سایز قطع جیبی بهتر است از صحافی فنر استفاده شود.
